Sữa mẹ là tốt nhất cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, do đó, nếu điều kiện cho phép các mẹ nên cho con bú sữa càng lâu càng tốt, thậm chí đến khi trẻ 24 tháng nếu có thể. Tuy nhiên, vì nhiều lý do khách quan mà mẹ buộc phải cai sữa sớm cho con ví dụ như sữa mẹ ít dần đi, hoặc mẹ phải uống thuốc điều trị bệnh nên buộc phải ngưng cho con bú sữa, thì làm cách nào để cai sữa cho con thành công. Mời các mẹ tham khảo chia sẻ từ các chuyên gia, bác sĩ và các bà mẹ giàu kinh nghiệm trong vấn đề này nhé.

Khi nào thì bắt đầu cai sữa cho bé

Không có một chuẩn mực nào về thời gian bắt đầu cai sữa cho bé, trừ khi chính bé tỏ ra đã sẵn sàng. Bạn mới chính là người suy xét tình hình và quyết định thời điểm cai sữa cho bé. Các chuyên gia dinh dưỡng khuyên phụ huynh nên cho con bú mẹ hoàn toàn trong ít nhất 6 tháng đầu và duy trì cho bú mẹ đến 1 năm tuổi. Dù cho bạn nhận được nhiều lời khuyên từ người thân hay bạn bè, không có gì là đúng hay sai nếu bạn quyết định cai sữa cho bé vào lúc này mà không phải lúc khác. Hãy lắng nghe bản năng làm mẹ của mình!

Làm thế nào để cai sữa cho bé đúng cách?

Bạn cần cai sữa từ từ cho bé bất kể bé ở độ tuổi nào. Không nên đột ngột chấm dứt cho bé bú mẹ vì điều này có thể gây tổn thương cho cả bé và mẹ. Vì vậy, ý định trốn con đi đâu đó vài ngày để bé dứt bú không phải là một ý hay đâu, bạn có thể thử những cách sau thay cho ý tưởng có thể làm bạn đau khổ và day dứt vì đã “bỏ rơi” con (dù chỉ rất ngắn và vì con).

Bỏ một cữ bú

Bỏ qua một cữ bú trong ngày và quan sát phản ứng của bé. Bạn cần chuẩn bị một bình sữa thay thế từ chính sữa của bạn được hút ra bình, sữa công thức hoặc sữa bò (chỉ khi bé đã tròn năm). Lập lại việc này cùng thời điểm trong ngày liên tục trong 1-2 tuần để bé có thời gian thích nghi với thay đổi. Với cơ thể mẹ cũng vậy, cách này cũng giúp nguồn cung cấp sữa của mẹ tự điều chỉnh và giảm đi theo, mẹ sẽ tránh được nguy cơ căng sữa và viêm tuyến vú.

Giảm thời gian cho bú

Thay vì bỏ cữ bú, bạn hãy cho bé bú ngắn hơn trong mỗi cữ bú. Nếu bình thường mỗi cữ bé bú trong 5 phút, giờ bạn hãy thử chỉ cho bé bú trong 3 phút thôi. Thay cho khẩu phẩn sữa giảm đi do thời gian bú không đủ, bạn hãy bổ sung cho bé một cữ ăn dặm (đối với bé từ 6 tháng tuổi) hoặc sữa công thức. Cữ bú tối trước khi đi ngủ là khó thay đổi nhất, vì vậy bạn hãy kiên nhẫn, bé sẽ không thể ngon giấc nếu không được bú đủ.

Trì hoãn và làm trẻ phân tâm

Cách này chỉ áp dụng khi con bạn đã lớn (hơn 1 tuổi). Hãy đặt giới hạn cho mình chỉ cho bé bú đôi ba cữ mỗi ngày. Nếu bé tìm và đòi vú mẹ, hãy tìm cách trì hoãn với một lý do nào đó để làm bé phân tâm kèm với một lời hẹn sẽ cho bé bú sau. Chẳng hạn, nếu bé đòi bú mẹ vào ban chiều, bạn có thể hứa với bé rằng bạn sẽ cho bé bú trước giờ đi ngủ.

Khi cai sữa không thành

Nếu bạn đã thử mọi cách mà chẳng đem lại kết quả khả quan nào, có lẽ thời điểm này không phù hợp để cai sữa. Một số sự kiện diễn ra trong thời gian này có thể làm cho quá trình cai sữa trở nên khó khăn hơn, chẳng hạn bé đang trải qua một mốc phát triển khác và không thể thích nghi được việc bỏ bú lúc này, bé bị bệnh hay gia đình bạn phải chuyển nhà đến nơi khác hoặc thậm chí là trục trặc trong quan hệ vợ chồng của bạn… Đừng quá lo lắng và nản lòng, bạn có thể thử cai sữa lại cho bé sau một tháng nữa. Sớm muộn gì thì việc này cũng xong cả thôi.

9 dấu hiệu có thể cai sữa cho bé

– Có thể tự kiểm soát được những hoạt động của đầu. Khi bế trẻ đầu đã cứng cáp, không cần dùng tay đỡ sau gáy.

– Trẻ có thể ngồi vững, mà không cần sự trợ giúp.

– Có sự vận động cơ hàm (nhai).

– Trọng lượng cơ thể bé tăng gấp đôi so với khi mới sinh ra.

– Có những biểu hiện không hài lòng như quấy khóc mặc dù đã được bú no sữa mẹ.

– Bú mẹ lâu hơn so với bình thường.

– Cho những vật mà bé tìm thấy vào miệng.

– Giấc ngủ ban đêm bị gián đoạn, bé thức giấc và quấy khóc do đói.

– Biểu lộ sự tò mò khi trông thấy người khác ăn.

Bí kíp cai sữa cho bé thành công:

– Trang bị đủ kiến thức và kinh nghiệm nếu có trước khi cai sữa cho bé.

– Khi cai sữa nên bắt đầu từ từ thay vì quá đột ngột ngưng hẳn không cho trẻ bú. Điều này có nghĩa là các bà mẹ hãy chủ động rút ngắn thời gian và cường độ cho trẻ bú, để tránh những sang chấn bất lợi đối với tâm lý của trẻ sau này. Ví dụ trước đây mỗi ngày bạn cho bé bú khoảng từ 7 – 8 lần/ngày mỗi lần khoảng 5 phút thì nay hãy rút xuống còn 3 – 4 lần/ngày mỗi lần khoảng 3 phút, rồi từ từ cắt hẳn.

– Nếu đã bắt đầu ngưng không cho trẻ bú sữa, thì cần đồng thời kết hợp cho trẻ ăn ngoài bằng các loại sữa thay thế thông thường như sữa bột, sữa hộp, sữa đặc hay sữa bò (chỉ nên áp dụng phương pháp này sau khi trẻ đã lớn trên 1 tuổi).

– Khi cho bé ăn dặm cần chế biến những món ăn thật mềm, nhỏ như cháo loãng hay bột, vừa tốt cho tiêu hóa và sự phát triển răng của trẻ vừa loại trừ những nguy cơ bị hóc, nghẹn.

– Cho trẻ ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày.

– Nên biết cách đa dạng các loại thực phẩm cho bé ăn. Để tạo cảm giác hứng thú khi ăn.

Lời khuyên của bác sĩ dành cho các mẹ trong việc cai sữa:

Cai sữa khi bé tròn 24 tháng tuổi là tiêu chuẩn được Bộ y tế khuyến cáo. Tuy nhiên vì một số lý do mà các bà mẹ có thể sẽ phải cai sữa cho con sớm hơn.

Các bà mẹ cần biết rằng, việc cai sữa cho con trước 12 tháng sẽ gây thiệt thòi nhiều cho bé, bởi sữa mẹ là nguồn dưỡng chất hoàn hảo chứa các kháng thể giúp bé phòng chống bệnh tật. Việc bổ sung quá sớm các thực phẩm khác rất dễ gây tiêu chảy cho bé do hệ tiêu hóa của trẻ chưa được làm quen với thức ăn ngoài sữa mẹ nên khả năng tiêu hóa, hấp thu kém, trẻ dễ bị suy dinh dưỡng. Vì vậy, nếu không thể cho con bú đến 24 tháng thì trẻ được 12 tháng tuổi mẹ mới nên cai sữa cho bé.

Với không ít bà mẹ, quyết định cai sữa cho con và thực hiện việc này không đơn giản. Sữa mẹ luôn là thực phẩm tốt cho con, có thể cho bé bú tới hơn hai tuổi. Nếu vì lý do nào đó phải cai cho con sớm hơn, cần chọn lúc bé khỏe mạnh, đã có thể ăn tốt các loại thực phẩm khác, không còn quá phụ thuộc vào sữa mẹ.

Sau khi lựa chọn được thời điểm, nên cai sữa từ từ cho trẻ, bằng cách giảm dần các cữ bú. Việc này giúp sữa mẹ giảm dần, đỡ bị ứ, tắc, đồng thời trẻ cũng làm quen với việc bú mẹ ít đi. Nhiều bà mẹ dù ít sữa, thậm chí gần như không còn sữa nhưng con vẫn “nghiện” bú do với trẻ không những cần được ăn no mà đó còn là phản xạ tạo cảm giác thỏa mãn, an toàn. Vì vậy, khi cai sữa cho trẻ, làm sao vẫn tạo cho con cảm giác được yêu thương, gần gũi với mẹ.

Các biện pháp như bôi thuốc, dầu đắng, cay vào đầu ti để bé sợ, không dám bú cũng có thể dùng nhưng cần đảm bảo những thứ này an toàn với trẻ, không nên dùng dầu cay nóng có thể gây nhiệt, bỏng miệng con. Khi sử dụng thuốc để bôi cũng cần hỏi kỹ loại nào không ảnh hưởng đến bé.

Trường hợp mẹ bị căng tức sữa, có thể sử dụng một số loại thuốc có tác dụng tiêu sữa, nhưng không nên tùy tiện mua mà cần tư vấn ý kiến bác sĩ vì có thể có tác dụng không mong muốn. Việc bóp bớt sữa cho đỡ căng tức cần cân nhắc vì càng nặn sẽ càng kích thích sữa tiết ra.

Chia sẻ kinh nghiệm cai sữa cho bé của mẹ bé Sóc

Cai sữa là bước ngoặt lớn của cả bé và mẹ. Để thành công trong sự kiện trọng đại này, em đã phải cực kì nỗ lực.

Cho con ti mẹ đối với bất cứ người phụ nữ nào luôn là một điều vô cùng thiêng liêng, một trải nghiệm vô giá của cuộc đời. Do đó ngay từ khi Sóc mới sinh, em đã cho con ti mẹ mà không chọn phương án vắt sữa hay ti bình. Được ngắm con bé bỏng trong vòng tay mình chớp chớp đôi mắt tròn xoe trong vắt, cảm nhận dòng sữa mẹ đang nuôi dưỡng con từng ngày là em cảm thấy mãn nguyện, hạnh phúc vô cùng.

Sóc cũng coi ti mẹ là thói quen, niềm vui và là cả “liệu pháp tinh thần” của bé. Lúc bé cáu, bé ốm, bé sợ, bé đến nhà người lạ cảm thấy bất an… bất cứ khi nào thấy khó chịu trong người, con đều tìm đến ti mẹ như một “cứu cánh” không thể thay thế được. Vậy nên ở nhà với con 1 năm, 1 năm trời Sóc ti mẹ cũng là một năm em chưa biết đến khái niệm ngủ một mạch cả đêm vì Sóc thi thoảng lại rúc một lần.

Trong khi nhiều bạn bè sinh cùng đợt với em đã quay trở lại đi làm, lấy được phom dáng sắc vóc như thời con gái thì em vẫn không thể đi ra khỏi nhà quá 3 tiếng đồng hồ, chiếc áo sơ mi xộc xệch chưa kịp cài cúc đã phải cởi ra vì con đòi “tu ti”. Gia đình, bạn bè ai cũng nhìn em đầy ái ngại vì thấy Sóc quá bện hơi mẹ.

Và rồi cũng đến ngày Sóc thôi nôi, em quay trở lại đi làm và quyết tâm sẽ cai sữa cho con. Đây là quả là một quá trình “đẫm nước mắt” và hết sức khó khăn, nhất là đối với những “ca nghiện” ti mẹ như Sóc nhà em. Tuy nhiên, với nỗ lực của mình, em cũng đã cai sữa thành công. Em xin chia sẻ với các mẹ phương pháp cai sữa cho con của bản thân:

Cho con làm quen với núm bình và sữa công thức

Theo lời tư vấn của những chị em đi trước, em áp dụng chiến thuật cai sữa dần dần cho Sóc. Song song với chế độ ăn dặm đầy đủ dưỡng chất, em cho con bổ sung sữa ngoài ngày 1 lần rồi tăng dần cữ lên 2 – 3 bữa mỗi ngày. Trẻ quen ti mẹ thường rất ghét ti bình, em đã phải đổi rất nhiều loại núm ti cho Sóc đến khi con chịu mới thôi. Quá trình này quả không đơn giản. Những ngày đầu không thấy ti mẹ, con dứt khoát không ngậm bình. Nhìn con khóc đỏ cả mặt vì đói mà đưa bình vào miệng thì nhè ra, em xót con vô cùng. Đã nhiều lần chỉ muốn bỏ cuộc. Một bữa, hai bữa bỏ ăn, Sóc mệt lả đi, lúc này, em nhẹ nhàng đưa bình vào cho con. Mừng rỡ thay, con bỗng theo phản xạ rồi mút chùn chụt. Vậy là, bước đầu cho bé làm quen với “người bạn mới” đã phần nào thành công.

Làm sao để trẻ chán ti mẹ?

Cần phải nói, ban đầu kể cả khi vừa ăn sữa ngoài xong, con vẫn có xu hướng tìm ti mẹ. Lúc này, chị em có thể thử một vài mẹo nhỏ dân gian của các bà các mẹ ngày xưa giúp bé chán ti mẹ. Bôi dầu, berberin có vị đắng hoặc những thực phẩm bé ghét đều là những gợi ý tốt. Như với Sóc, con rất ghét ăn vị chua. Vậy nên em đã thử bôi một chút nước chanh vào đầu ti. Quả nhiên khi ngậm Sóc rất cáu, bé khóc và bực tức hét ầm ĩ. Lúc này, mẹ cần dỗ dành cho bé nín khóc, phân tán tư tưởng của con bằng những bài hát, những món đồ chơi hay những cái vỗ lưng âu yếm. Dần dần, con sẽ chán ti và không còn quá phụ thuộc vào mẹ nữa.

Tách con để tránh bện hơi mẹ

Trẻ bện hơi mẹ sẽ khó có thể cai sữa thành công. Song song với việc giảm thời lượng cho con bú, em quyết định gửi Sóc cho ông bà nhiều hơn. Trước em là người bế và chăm Sóc chủ đạo, nhưng giờ em chỉ ở với Sóc buổi chiều, và buổi tối. Những công việc như cho Sóc ăn, tắm cho Sóc em nhờ bà nội và cô giúp việc. Làm như vậy, Sóc sẽ quen với việc không có mẹ và ít bám mẹ hơn, tình cảm cũng như sự tập trung của bé sẽ được chia sẻ với các thành viên khác trong gia đình.

Một phương pháp nữa cũng hiệu quả không kém, đó là tách hẳn con trong thời gian dài. Suốt hơn 1 tháng em duy trì chế độ như trước kia cho Sóc, con vẫn rất bám mẹ. Để giúp Sóc cai hẳn sữa mẹ, em quyết đinh gửi Sóc ở với ông bà nội và bố, còn em chuyển về nhà ngoại. Có thể các chị em sẽ ái ngại vì sao mẹ lại “mặt lạnh” với con thế. Tuy nhiên, nếu không thực sự dứt khoát, con có thể sẽ không bỏ được tật ham ti này.

Đây là khoảng thời gian rất gian nan đối với em, vì nỗi nhớ con giằng xéo trong lòng. 5 ngày nghe có vẻ là ít nhưng với người mẹ xa con thì dài vô cùng. Sữa về căng tức nhưng lại không được cho con bú, em sốt đến tức ngực, chỉ biết hút sữa bỏ đi. Về phần Sóc, con khóc đòi mẹ ngằn ngặt. Thôi thì đủ kiểu nhảy múa, bồng bế, hết đi chơi rồi xem quảng cáo rồi ngắm phố xá mà bé vẫn không lúc nào ngớt mếu máo.

Mẹ chắc hẳn đều biết, tuy trẻ quen chơi với mọi người nhiều nhưng đã là con thì lúc nào cũng muốn bên mẹ. Vậy nhưng, ai rồi cũng có lúc phải lớn, chẳng thể mãi là bé con rúc trong lòng mẹ. Mỗi ngày trôi qua, sữa mẹ ít dần di cũng là lúc Sóc bắt đầu làm quen và ổn định với những cữ sữa công thức. Em mừng và cám ơn chồng cùng bà nội, ngoại nhiều lắm.

Cai sữa là một bước ngoặt quan trọng trong giai đoạn phát triển của trẻ, giúp bé tự lập hơn, có những giấc ngủ ngon liền mạch ban đêm để phát triển hoàn thiện. Dù đây quá trình vất vả và thực sự cả hai mẹ con em đã tốn rất nhiều nước mắt bởi con thì nhớ mẹ, mẹ cũng nhớ con không kém, con khóc đòi ti mà mẹ lại căng sữa phát sốt. Tuy vậy, bất cứ bà mẹ và em bé nào cũng phải đối diện với thời kì cai sữa đầy “cam go” này. Các mẹ cần quyết tâm, mạnh mẽ và cương quyết.

Dạy mẹ cách cai sữa đêm cho bé

Cai được cữ bú đêm không những mẹ đỡ vất vả mà cũng tốt hơn cho con.

Hãy tận dụng những bí quyết dưới đây để cai sữa đêm cho con có thể ngủ tròn và sâu giấc nhé!

Ở độ tuổi nào nên cai sữa đêm cho bé?

Mặc dù mỗi em bé có một nhu cầu khác nhau, nhưng về cơ bản trẻ ở độ tuổi từ 4 đến 6 tháng là đã có đủ lượng calo trong cơ thể để ngủ ngon giấc suốt đêm. Tuy nhiên, nhiều trẻ vẫn tỉnh giấc đêm đòi bú hoặc chính sự lo con đói của các bà mẹ trẻ đã đánh thức bé dậy trong đêm.

Tuy nhiên, nếu bạn mới trở lại làm việc sau thời gian ở cữ, bé có thể muốn bú đêm như là một cách “kết nối” lại với mẹ. Điều này khiến việc bú đêm khó lòng có thể chấm dứt trong một sớm một chiều.

Bé cũng có thể tỉnh dậy thường xuyên hơn vào ban đêm khi bé mọc răng hoặc bị cảm lạnh. Để dỗ bé ngủ lại, các bà mẹ thường cho con bú, điều này khiến việc cai sữa đêm cũng gặp khó khăn.

Với tất cả những lý do này, điều quan trọng để tiếp cận quá trình cai sữa là dần dần và nhẹ nhàng. Hãy nhớ răng bé còn quá nhỏ để bạn đưa vào “quy củ” một cách khắc nghiệt, hãy luôn ghi nhớ việc làm mọi thứ sao cho thật thoải mái, gần gũi để các bé không căng thẳng nhé!

Làm thế nào để biết bé đã sẵn sàng cai sữa đêm?

Câu trả lời là nếu bé nhà bạn đã được 4 đến 6 tháng điều này là hoàn toàn có thể. Tất nhiên, ngay cả khi các bé không cảm thấy đói và không cần ăn giữa đêm, chúng có thể vẫn thức dậy vào buổi đêm vì nó đã trở thành thói quen và bạn sẽ mất một thời gian khá lâu để thay đổi thói quen này.

Hãy suy nghĩ tỉnh táo rằng, sức khỏe của bạn sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng nếu thường xuyên mất ngủ. Chính vì vậy, quyết định cai sữa đêm cho con là nhu cầu chính đáng cho cả mẹ và bé.

Nếu bạn không chắc chắn về việc bé nhà bạn có thể thích nghi với việc cai sữa đêm, hãy nói chuyện với bác sỹ chuyên khoa. Các bác sỹ sẽ tư vấn cho bạn dựa trên những vấn đề của bạn và sự phát triển của bé để trẻ được đảm bảo dinh dưỡng tốt nhất.

Bí quyết để cai sữa đêm cho bé

Bắt đầu quá trình cai sữa từ từ và dần dần: Hãy cho bé bú sữa mẹ hoặc bú bình vào buổi đêm ít dần đi và cố gắng kéo dài khoảng thời gian giữa các lần ăn để bé quen với việc ngủ dài hơn vào buổi đêm. Sau khoảng 1 tuần, bé có thể quen với việc ăn ít hơn vào buổi đêm, nếu bé vẫn tỉnh giấc đó chỉ là thói quen được duy trì trước đó, hãy vỗ về và an ủi để bé ngủ lại.

Cho bé ăn nhiều lần trong ngày để không bị đói: khi các bé của bạn lớn hơn, chúng có thể bị đói và điều này khiến các bé cần ăn đêm để duy trì cảm giác no đủ. Nếu bạn muốn bé có thể ngủ tròn giấc vào ban đêm hãy đảm bảo việc bạn đã cho bé ăn đủ lượng thức ăn mà bé cần trong ngày.

Cho bé ăn thêm bữa phụ vào buổi tối: điều này sẽ giúp trẻ không bị đói và tỉnh dậy lúc nửa đêm . Bạn thậm chí có thể đánh thức trẻ và cho các bé ăn bữa cuối cùng trước giờ đi ngủ của bạn. Tuy nhiên, các chuyên gia cho biết, nên cho trẻ ăn trước lúc chúng ngủ và cố gắng đừng đánh thức khiến giấc ngủ của trẻ bị gián đoạn.

Đừng cố gắng cai sữa đêm cho bé trong giai đoạn “nhạy cảm”: nếu bạn đang chuẩn bị trở lại làm việc hoặc bé đang ở giai đoạn sốt mọc răng hoặc mắc các bệnh thông thường khác hãy cho bé thêm chút thời gian và đây không phải là thời điểm tốt nhất để bé cai sữa đêm.

Hãy để chồng chăm con nếu bé tỉnh dậy lúc nửa đêm: khi bé tỉnh dậy vào buổi đêm, mùi quen thuộc của mẹ hoặc sữa mẹ có thể khiến bé muốn bú. Nếu đang trong giai đoạn đầu cai sữa đêm cho trẻ, bạn hãy nhờ sự giúp đỡ của chồng để “cách ly” trẻ trong giai đoạn này nhé!

“Tâm sự” và vỗ về bé: các mẹ hoàn toàn có thể nhẹ nhàng làm dịu thói quen bú sữa đêm của trẻ bằng việc nói chuyện với trẻ, các mẹ cũng nên nhẹ nhàng xoa lưng cho bé để con cảm thấy dễ chịu hơn. Có thể bạn nghĩ rằng tâm sự với trẻ lúc này là không cần thiết nhưng bé sẽ cảm thấy mẹ vẫn gần gũi và yêu thương dù bạn không cho trẻ bú. Điều này thật tuyệt biết bao!